The Weather Project, van Olafur Eliasson; Tate, Londen (2003); zijn we toeschouwer, of onderdeel van de situatie?
Het is druk op de parkeerplaats van de Albert Heijn. Ik loop langs een man met een kind op z’n buik in een draagzak. Hij staat via een autoraam de inzittende vrouw volledig uit te schelden. ‘Je zag dat ik overstak en je reed me gewoon aan!’. De vrouw bood haar excuses aan ‘Sorry, ik zag je niet’, maar de man bleef tegen haar schreeuwen. Ik bedenk me dat ik het geschreeuw wil sussen, maar voel angst dat de man zijn woede naar mij zal richten. Ik kijk nog een keer; hij schreeuwt nog steeds, lijkt niets meer waar te nemen om hem heen. Ik voel zijn angst. Hij is niet boos, hij is geschrokken. Ik stap op ze af, knik naar de vrouw in de auto en zeg tegen de man; nu mag je stoppen, ze heeft haar excuses aangeboden’. De man doet zijn vinger omlaag. De vrouw in de auto zegt’ ik heb je echt niet gezien’. Ik leg een hand op de schouder van de man en kijk hem aan; je bent waarschijnlijk heel erg geschrokken?’ Hij kijkt opzij en zegt; ja, tuurlijk ben ik geschrokken, ik loop hier met m’n kind! De vrouw geeft aan dat ze dat begrijpt. De man kijkt door het autoraam, knikt en loopt door. De vrouw bedankt me en ik loop enigszins opgelucht naar de supermarkt. De man met het kind kruist nog even mijn pad bij de ingang van de winkel en hij bedankt me met een hand op mijn schouder.
Ik begeleid regelmatig een conflict in een team of tussen twee leiders. Een uitdagende opgave, waarbij m’n intentie is om de verbinding te versterken, of in ieder geval de sfeer te neutraliseren. Je weet nooit of dat lukt, misschien is er al teveel kapot gemaakt. In het geval op de parkeerplaats neutraliseerde ik de situatie. Er is geen algemeen recept voor conflicten. Het vraagt vooral dat je je eigen angst bewust bent, en dat je die bij je houdt, omdat je weet hoe je jezelf gerust kunt stellen. Misschien toch een paar tips mocht je in een conflictsituatie terecht komen;
- 1
Stap 1: Eerst lucht organiseren en het gesprek (en de mensen) laten afkoelen in the heat of the moment. Organiseer een time out en benoem waarom.
- 2
Stap 2: Opnieuw in gesprek gaan om samen te leren van wat er gebeurde; aan de leiding om ieders bereidheid hiertoe aan te zetten. Zorg dat hier niet teveel tijd tussen zit. Open de individuele reflectie op wat er bij iedere deelnemer gebeurt tijdens het escaleren. Welk beschermingsmechanisme gaat er voor jou aan?
- 3
Stap 3: Een veilige setting creëren om te zorgen dat ieder zich uitspreekt over waar de escalatie is ontstaan en wat er bij ieder gebeurt. Wat is de trigger (vaak iets van de ander), en wat gebeurt er dan bij jou om jezelf te beschermen? Erken alle gevoelens. Deze stap vraagt moed van de (bege)leider om – met de juiste interventie- de spanning op te zoeken, en te zorgen dat het niet over ‘de ander’ gaat, maar maak het verschil tussen waar de ander jou raakt en waar jij geraakt wordt. Maar ook moed van de deelnemers, om eigen thema’s te verdiepen en aan de ander te laten zien. Wanneer dit gedeeld kan worden groeit het bewustzijn in de groep.
- 4
Stap 4: gaat over het verbreden van het eigenaarschap van het conflict in de grotere groep. Wat is ieders rol en bijdrage bij een volgende conflictsituatie of onderling gedoe? Ook de omstanders hebben hier een rol, zij zijn net zo goed onderdeel van het conflict. En op de tribune blijven zitten is geen optie!
Deze tijd waar escalaties volop om ons heen zijn, vraagt om meer neutraliseren, om ons bewustzijn te vergroten, om de middenweg met elkaar te bewandelen. We zijn het verplicht als onderdeel van een samenleving, van een organisatie, buurt, familie of vriendenkring om ons bewust te zijn van onze eigen triggers, en inzicht in wat je nodig hebt om de verbinding te blijven opzoeken.
Welke rol pak jij als het gaat om conflicten? Hoe kan jij bijdragen vanuit een neutrale en moedige houding?